Η θυσία της Παιδείας στο βωμό της ψηφοθηρίας

Του Ιωάννη Γκουμάκη και της Λυδίας Γιαννοπούλου, Μεταπτυχιακών φοιτητών του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ

Στις 24 Απριλίου ψηφίστηκε το νέο Νομοσχέδιο για την Παιδεία, έπειτα από εισήγηση του Υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου και ψηφοφορία με 147 «ναι» και 100 «όχι». Από τη στιγμή της ψήφισης του κι έπειτα οι έντονες αντιδράσεις του πολιτικού, δημοσιογραφικού και ακαδημαϊκού κόσμου παίρνουν και δίνουν. Οι αιχμές και οι φωνές κατά του δαιδαλώδους νομοσχεδίου, εστιάζουν προς πολλές κατευθύνσεις. Ωστόσο θα επικεντρωθούμε σε ορισμένα σημεία τα οποία θεωρούμε ως τα βασικότερα.

Ένα από αυτά είναι η απόφαση για κατάργηση των ΤΕΙ και ενσωμάτωση τους στα Πανεπιστήμια, ταυτόχρονα με την ίδρυση νέων τμημάτων και το διπλασιασμό των σχολών, που θα ορίζονται βάσει βουλευτικών τροπολογιών. Ένα δεύτερο, είναι ο τρόπος εξέτασης και εισαγωγής των υποψηφίων στα Πανεπιστήμια, παράλληλα με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην κεντρική διοίκηση. Ας εστιάσουμε σε εκείνα τα οποία αξίζει να μας βάλουν σε μια διαδικασία σκέψης, αναφορικά με το τι κοινωνία οραματιζόμαστε.

Σημείο 1^ο:

Η ίδρυση νέων σχολών θα επιφέρει αναμφισβήτητα μεγάλα κέρδη στην επαρχία. Κι όχι μόνο σε αυτή. Ωστόσο, οι  νέες σχολές θα λάβουν την ταμπέλα «ΑΕΙ». Τίθεται λοιπόν εδώ το εξής ερώτημα: χρειάζεται όντως η χώρα του «πανεπιστήμιου και των υπηρεσιών» περισσότερα πανεπιστήμια, τη στιγμή που τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της χώρας πασχίζουν να κρατηθούν οικονομικά στο ύψος των περιστάσεων και μετά βίας το κατορθώνουν; Σε μία εποχή όπου, ακαδημαϊκά, το επίπεδο των φοιτητών που εισέρχονται στα πανεπιστημιακά ιδρύματα γίνεται κάθε χρόνο και χαμηλότερο, ιδίως μετά την κατάργηση της βάσης του δέκα, με εκατοντάδες σχολές ουσιαστικά περιττές, είναι αυτό που η ελληνική παιδεία έχει ανάγκη;

Σαν να μην έφτανε αυτό, η κάθε κίνηση αύξησης του αριθμού των τμημάτων και των σχολών, αποφασίστηκε να διενεργείται έπειτα από βουλευτική τροπολογία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οποιαδήποτε κυβέρνηση, λαμβάνει, την εξουσία να αυξήσει τα εκλογικά της ποσοστά, «τάζοντας», ένα χαρτί Πανεπιστημίου κι εκπληρώνοντας έτσι το μεγάλο όνειρο κάθε Ελληνίδας μάνας που θέλει να δει το γιο της πτυχιούχο Πανεπιστημίου. Με λίγα λόγια, μιλάμε για ένα ακόμη πειστήριο ψηφοθηρικών τάσεων. Έτσι όμως ούτε στην κοινωνία μας αλλάζει κάτι, ούτε στην οικονομία.

Σημείο 2^ο:

Η κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων που προανήγγελλε ο Υπουργός, έρχεται να αντικατασταθεί με ένα νέο σύστημα εισαγωγής, το οποίο όμως ομοιάζει με εκείνο της Δέσμης. Οι μαθητές θα εξετάζονται σε τέσσερα μαθήματα δύο φορές. Την πρώτη, τα θέματα θα ορίζονται από τους αρμόδιους εκπαιδευτικούς του σχολείου τους, ενώ τη δεύτερη, από το υπουργείο. Στη βάση της, η ρύθμιση αυτή δεν εξαλείφει το άγχος και το στείρο τρόπο της εξεταστικής διαδικασίας. Παράλληλα, με τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων από τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς στο Υπουργείο, ενισχύεται ακόμη περισσότερο η κεντρική διοίκηση και απομακρύνονται από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων οι άμεσα εμπλεκόμενοι.

Αποφασίστηκε επίσης ο διαχωρισμός των σχολών σε αυτές που οι μαθητές θα εισέρχονται με εξετάσεις και σε αυτές που θα εισέρχονται με απολυτήριο Λυκείου. Η συγκεκριμένη απόφαση οδηγεί ένα μεγάλο αριθμό σχολών στον υποβιβασμό, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει το διαχωρισμό ανάμεσα στις σχολές υψηλού και στις σχολές χαμηλού κύρους. Μία απόφαση που αποτελεί εξολοκλήρου μία μεγάλη αντίφαση: από τη μία, η κυβέρνηση καταργεί τα ΤΕΙ, και συνεπώς τους κοινωνικούς διαχωρισμούς. Στην πραγματικότητα όμως τους ενισχύει και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι στο παρόν σύστημα.  Παράλληλα, θεσμοθετούνται ίσα δικαιώματα στην αγορά εργασίας. Μία αγορά εργασίας με την οποία τα Πανεπιστημιακά ιδρύματα αδυνατούν να συνδεθούν σήμερα.

Διαβάστε: ολόκληρο το Νομοσχέδιο Γαβρόγλου για την Παιδεία http://www.opengov.gr/ypepth/wp-content/uploads/downloads/2015/06/asnpaideias.pdf?fbclid=IwAR0wI-9GfFTKFHnFRaDALMVxa9fWTz1t6NR6cSgRo3VdCJ6rokP0lDs-N3E

Οι αντιδράσεις και η κυβερνητική στρατηγική

Η αντιπολίτευση έσπευσε να κατηγορήσει τον Υπουργό για ιδεοληψία και χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «έκτρωμα», ενώ πολλοί δημοσιογράφοι μιλάνε για τη χαριστική βολή στην παιδεία, για ψηφοθηρία ενόψει εκλογών και προχειρότητα. Ταυτόχρονα, η Πανεπιστημιακή κοινότητα καταγγέλλει ότι με αυτό το νομοσχέδιο υποβιβάζεται ο ρόλος των Πανεπιστημίων και παρεμποδίζεται το ακαδημαϊκό έργο και ο στόχος τους. Την ίδια στιγμή, η προσοχή των ΜΜΕ εστιάζεται στις δηλώσεις Πολάκη και για ακόμη μια φορά η κοινή γνώμη αποπροσανατολίζεται.

Η Κυβέρνηση αποφάσισε πως η καταλληλότερη στιγμή για να περάσει «αναίμακτα» το νομοσχέδιο, ήταν εν μέσω των διακοπών του Πάσχα, κίνηση που μεθοδευμένα και λόγω των ημερών αποτρέπει οποιαδήποτε μαζική αντίδραση των εκπαιδευτικών. Φυσικά, το παρόν νομοσχέδιο δεν είναι το πρώτο στα χρονικά που ενέχει καιροσκοπισμό και ψηφοθηρία. Είναι όμως ακόμη ένα που περνά από τη Βουλή για να φέρει νέες «καινοτομίες», ενώ στην πραγματικότητα το διακύβευμα είναι ο προσεταιρισμός της ψήφου. Η κυβέρνηση προσπαθεί να αφήσει το στίγμα της στην κοινωνία, όπως όλες οι υπόλοιπες που προηγήθηκαν αυτής, χωρίς να αναλογίζεται τις συνέπειες που έπονται για τις ερχόμενες γενιές.

Κάθε κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι σε θέση να γνωρίζει πως η ουσιαστική αλλαγή στην Παιδεία περνά εξίσου από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, για να θεωρείται τέτοιο, πρέπει να εστιάζει στην κριτική σκέψη του μαθητή, ο οποίος αύριο θα τη χρησιμοποιήσει ως φοιτητής και συνεπώς ως εργαζόμενος. Η αλλαγή λοιπόν πρέπει να ξεκινήσει από νωρίς, με σημείο αναφοράς το Δημοτικό σχολείο. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να εστιάσουν στις ανάγκες, τόσο των νέων, όσο και της κοινωνίας. Όχι στις προσωπικές τους φιλοδοξίες για την κατάρτιση κομματικών στρατών, με ανειδίκευτους και ανεπάγγελτους πτυχιούχους ΑΕΙ.

Το άρθρο Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Ταχυδρόμος", στις 3 Μαΐου 2019
https://www.taxydromos.gr/Epistoles/331609-h-8ysia-ths-paideias-ston-bwmo-ths-pshfo8hrias.html